Αναδρομή στους τρομονόμους [1916/1990 και 2829/2001]
Της Αλέκας Ζορμπαλά δικηγόρου
Μέρος πρώτο: Ο 1916/1990
Μετά και την δολοφονία του Παύλου Μπακογιάννη, η τότε κυβέρνηση Μητσοτάκη προχώρησε σε αλλαγή της νομοθεσίας σχετικά με την “τρομοκρατία” ψηφίζοντας τον νόμο 1916/1990. Στη βάση του νόμου αυτού ασκήθηκε ποινική δίωξη, στις 7/6/1991, κατά επτά εκδοτών και διευθυντών εφημερίδων, που δημοσίευσαν προκήρυξη της Ε.Ο. 17 Νοέμβρη, για παράβαση του νόμου 1916/1990 «περί προστασίας της κοινωνίας από το οργανωμένο έγκλημα».
Ο νόμος αυτός είναι ο 2ος στη σειρά «αντιτρομοκρατικός» τρομονόμος, που ψηφίσθηκε στην Ελλάδα (είχε προηγηθεί ο 774/1978 «περί καταστολής της τρομοκρατίας και προστασίας του δημοκρατικού πολιτεύματος).
Ο 2ος «αντιτρομοκρατικός» νόμος ψηφίστηκε από την κυβέρνηση της ΝΔ υπό την πρωθυπουργία του Κ.Μητσοτάκη.
Δύο ήταν οι κυρίαρχες καινοτομίες αυτού του τρομονόμου:
1ον: Με το νόμο αυτό η τότε κυβέρνηση επιχείρησε να ταυτίσει την πολιτική βία με την δράση των συμμοριών του κοινού οργανωμένου εγκλήματος, υπό τον γενικό όρο
«οργανωμένο έγκλημα».
Η εγκληματική οργάνωση θα μπορούσε πλέον να είναι είτε «πολιτικά τρομοκρατική», είτε μια οργάνωση του κοινού ποινικού δικαίου, π.χ. μαφία, ταύτιση, που εμφανίζεται για πρώτη φορά στο θεσμικό νομικό πλαίσιο.
2ον: Για πρώτη φορά επιχειρήθηκε η «απαγόρευση δημοσίευσης προκηρύξεων τρομοκρατών και τρομοκρατικών οργανώσεων».
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη θεώρησε, ότι με αυτή την απαγόρευση θα διέκοπτε κάθε επικοινωνία των «τρομοκρατικών» οργανώσεων και ειδικότερα της 17 Ν με την κοινωνία, επικοινωνία που γινόταν μέσω της δημοσίευσης των προκηρύξεών τους.
Αλλά και ότι κατ΄αυτό τον τρόπο θα κατάφερνε ένα καίριο πλήγμα στη διάδοση των ιδεών των ένοπλων οργανώσεων και συνακόλουθα και της παρέμβασής τους στο δημόσιο πολιτικό λόγο, άρα θα δρούσε περιοριστικά και για τη δράση τους.
Και αυτό διότι, η «τρομοκρατική» ενέργεια θα ήταν πλέον είτε άγνωστης προέλευσης, είτε θα φαινόταν ανεξήγητη και αποκομμένη από το κοινωνικό γίγνεσθαι και από κάθε πολιτικό κίνητρο.
Η ιστορία όμως απέδειξε, ότι τόσο οι οργανώσεις ένοπλης βίας, όσο και οι ένοπλες πολιτικές δράσεις είναι κοινωνικά και πολιτικά φαινόμενα, στα πλαίσια του συγκεκριμένου πολιτικοοικονομικού συστήματος, του καπιταλιστικού, και δεν αντιμετωπίζονται με αυθαίρετες νομικοτεχνικές κατασκευές και ανιστόρητες επινοήσεις.
Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι οι συλληφθέντες εκδότες καταδικάσθηκαν σε φυλακίσεις 5-10 μηνών, και οδηγήθηκαν στη φυλακή, μια που αρνήθηκαν να ασκήσουν έφεση, προκειμένου το μήνυμα να είναι πιο ισχυρό.
Από τότε μέχρι τώρα έχει ανατραπεί άρδην το νομικό πλαίσιο για το πολιτικό έγκλημα, σε καθεστώς μηδενικών κοινωνικών αντιστάσεων και εκκωφαντικών πολιτικών σιωπών..
Μέρος Δεύτερο: Ο περίφημος ν.2829/2001
Με αφορμή την ποινική δίωξη, που ασκήθηκε, σαν σήμερα το 1991, κατά επτά εκδοτών και διευθυντών εφημερίδων, που δημοσίευσαν προκήρυξη της Ε.Ο. 17 Νοέμβρη, για παράβαση του νόμου 1916/1990 «περί προστασίας της κοινωνίας από το οργανωμένο έγκλημα», αναφέρθηκα πέρσι, τέτοια μέρα στο πρώιμο «αντιτρομοκρατικό» πλαίσιο, που θέσπισε το Κράτος, και συγκεκριμένα στους ν.774/1978 «περί καταστολής της τρομοκρατίας και προστασίας του δημοκρατικού πολιτεύματος» & 1916/1990 «περί προστασίας της κοινωνίας από το οργανωμένο έγκλημα». (https://www.facebook.com/aleka.zorbala/posts/823940741031317)
Σήμερα και επ΄ ευκαιρία της λαμπρής αυτής επετείου, αναφορά θα γίνει στον περίφημο ν.2829/2001, «Τροποποίηση διατάξεων του Ποινικού Κώδικα για την προστασία του πολίτη από αξιόποινες πράξεις εγκληματικών οργανώσεων», αυτόν, που για πρώτη φορά χαρακτηρίσθηκε ως «Τρομονόμος», από τον νομικό κόσμο, αλλά και από μεγάλη μερίδα της κοινωνίας.
Οι διατάξεις του νόμου αυτού αποτελούν τον κορμό και επιβιώνουν μέχρι και σήμερα, με τροποποιήσεις, στα άρθρα 187, 187Β του Π.Κ.
Βρίθει αοριστιών, νομικών και πραγματικών, ώστε ο προσδιορισμός τους να επαφίεται στην ερμηνεία των διωκτικών και δικαστικών αρχών…
Ο νόμος αυτός εισάγει
α) στην ουσία την δίωξη του φρονήματος και αυτό διότι ποινικοποιήθηκε η συγκρότηση ή η συμμετοχή σε «εγκληματική οργάνωση», ακόμα και αν δεν τελέστηκε ΠΟΤΕ καμία από τις πράξεις-εγκλήματα, που περιγράφονται στο νόμο, δηλ. τιμωρείται κάποιος για κάτι, που δεν έκανε ποτέ και
β)την έννοια του υπόπτου, στη θέση του κατηγορουμένου.
Έτσι η προανάκριση στην ουσία αντικαθίσταται από την προκαταρκτική εξέταση και η ιδιότητα του κατηγορούμενου από αυτήν του υπόπτου, κάτι εξαιρετικά βολικό και επιθυμητό για το Κράτος και τους διωκτικούς μηχανισμούς του, μια που ο ύποπτος έχει ελαχιστοποιημένα δικαιώματα σε σχέση με τον κατηγορούμενο.
Με τον νόμο αυτό έγινε Κακούργημα τιμωρούμενο με κάθειρξη έως 10 έτη, η συγκρότηση ή η ένταξη ως μέλους «σε δομημένη και με διαρκή δράση ομάδα από τρία ή περισσότερα πρόσωπα (οργάνωση). Που επιδιώκει την διάπραξη περισσοτέρων αδικημάτων (τα οποία και απαριθμήθηκαν).
Τέλος με το νόμο αυτό θεσμοποιήθηκε η ρουφιανιά και επιβραβεύονται οι καταδότες, καθώς θεσπίσθηκαν το περίφημα «Μέτρα Επιείκειας», που παραμένουν σε ισχύ μέχρι και σήμερα.
Έτσι «αν κάποιος από τους υπαίτιους των πράξεων συγκρότησης εγκληματικής οργάνωσης συμβάλλει στην εξάρθρωσή τους ή κάνει αναγγελία στις αρχές για κάποια αξιόποινη πράξη που πρόκειται να τελεσθεί, μένει ατιμώρητος ή αν έχει τελέσει και ό ίδιος κάποιο έγκλημα, συντρέχει λόγος μείωσης της ποινής του»..
Οι κατηγορούμενοι στις δίκες της 17Ν και του ΕΛΑ κάτι ξέρουν..
Ειδικότερα οι κατηγορούμενοι στη δίκη του ΕΛΑ έχουν πικρή εμπειρία από τα μυθεύματα και τα ρουφιανιλίκια, μια, που μια ολόκληρη δίωξη και δίκη στηρίχθηκε αποκλειστικά και μόνο σε αυτά, την ώρα, που οι καταδότες, βρέθηκαν στο απυρόβλητο, χωρίς καν να τους ασκηθεί τυπική δίωξη, ενώ άλλοι κατέθεταν ως μάρτυρες κατηγορίας, λοιδορώντας τους κατηγορούμενους, νεκρά μέλη του ΕΛΑ, αλλά και τον ίδιο τον ΕΛΑ.
Επικερδής η ρουφιανιά για κάποιους/ες, είτε για να σώσουν το τομάρι τους, είτε για να εκδικηθούν φίλους, συζύγους, συντρόφους.
Στην Ιστορία όμως αυτοί μένουν ως Ρουφιάνοι, ενώ οι άλλοι ως Αγωνιστές!
Αναδρομή στους Τρομονόμους: Ο εξοντωτικός ν.3251/2004, άρθρο 187Α [Μέρος Τρίτο]
Της Αλέκας Ζορμπαλά, δικηγόρου
Τρομοκρατικές Πράξεις – Ατομικός Τρομοκράτης
Αναδρομή στους Τρομονόμους*
Μέρος Τρίτο: ο εξοντωτικός ν.3251/2004, άρθρο 187Α
Ο ν.3251/2004 για το “Ευρωπαϊκό Ένταλμα Σύλληψης, τροποποίηση του ν.2928/2001 για τις εγκληματικές οργανώσεις και άλλες διατάξεις” τέθηκε σε ισχύ στις 9/7/2004 και με αυτόν προστέθηκε νέο άρθρο στον Ποινικό Κώδικα, με τίτλο “Τρομοκρατικές Πράξεις”, το ΠΕΡΙΒΟΗΤΟ 187Α, το οποίο αντικατέστησε το προηγούμενο 187Α, που αναριθμήθηκε πλέον σε 187Β.
Το νέο 187Α, αποτέλεσε μια τεράστια τομή στην “αντιτρομοκρατική” νομοθεσία, διότι:
1) απαριθμούνται οι πράξεις, που μπορεί να θεωρηθούν ως τρομοκρατικές (πολλά αδικήματα του ποινικού δικαίου, που έχουν αυστηρότερη ποινική αντιμετώπιση)
2) θεσμοθετείται η ποινική αντιμετώπιση του ατομικού τρομοκράτη (δεν απαιτείται ως προϋπόθεση η ύπαρξη ή η συγκρότηση, ένταξη κλπ σε “τρομοκρατική” ομάδα 3 τουλάχιστον ατόμων κλπ
3) καθιερώνεται έτσι η δυνατότητα άσκησης ποινικής δίωξης, άρα και καταδίκης, κατά οποιουδήποτε μεμονωμένου προσώπου, εφόσον τελεί οποιοδήποτε από τα χαρακτηριζόμενα ως τρομοκρατικά αδικήματα.
4) η παραγραφή για τα “τρομοκρατικά”αδικήματα επιμηκύνεται κατά 10 χρόνια, δηλ.30 χρόνια από 20
5) προβλέπονται βαρύτατες ποινές, ακόμα και για άλλα αδικήματα, αν θεωρηθούν ως προπαρασκευαστικές ενέργειες τέλεσης κάποιας τρομοκρατικής πράξης.
Πρόκειται για ένα πλέγμα διατάξεων εξαιρετικά αυστηρό, που εισάγει τον καινοφανή κανόνα “σχεδόν οποιοδήποτε πράξη μπορεί να χαρακτηρισθεί ως “τρομοκρατική”, αν έχει διαπραχθεί από “τρομοκράτη”…
Ποιό είναι όμως το κριτήριο, αλλά και η ειδοποιός διαφορά του 187Α με το 187 περί Εγκληματικής Οργάνωσης;
η ειδοποιός διαφορά μεταξύ 187 και 187Α, μεταξύ Εγκληματικής Οργάνωσης και “Τρομοκρατικής Οργάνωσης, είναι ότι στην περίπτωση των “τρομοκρατικών” πράξεων, σύμφωνα με το άρθρο 187Α, παράγραφος1, εδάφιο κβ, αυτές τελούνται με τρόπο ή σε έκταση ή υπό συνθήκες, που είναι δυνατόν! να βλάψουν μια χώρα ή διεθνή οργανισμό και σκοπεύουν να εκφοβίσουν τον πληθυσμό ή να βλάψουν σοβαρά ή να καταστρέψουν τις θεμελιώδεις συνταγματικές, πολιτικές και οικονομικές δομές ενός κράτους ή ενός διεθνούς οργανισμού.
Από την γραμματική και μόνον ερμηνεία του άρθρ.187Α,παρ.1 εδάφιο.κβ, είναι ηλίου φαεινότερο, ότι το “αντιτρομοκρατικό” αυτό πλέγμα, είτε απευθύνεται και ποινικοποιεί το φρόνημα, είτε εξετάζει ποινικά μια πράξη, πάντα όμως υπό το πρίσμα του φρονήματος, επιβάλλοντας αυστηρότερη ποινική τιμωρία.
Έτσι, αντί τα δικαστήρια να κρίνουν, πράξεις, πραγματικά γεγονότα, αντιληπτά στο εξωτερικό περιβάλλον, έχουν την νομική ευχέρεια να κρίνουν αντιλήψεις, ιδέες, φρονήματα και να σχηματίζουν δικανική πεποίθηση βάσει αυτών…
Έτσι λύνεται και η απορία πολλών γιατί δεν παραπέμπονται ποτέ με το 187Α, αλλά με το 187, όσοι συλλαμβάνονται, αλλά προέρχονται από ακροδεξιούς, φασιστικούς, νεοναζιστικούς χώρους.
Γιατί οι νεοναζί και οι φασίστες της Χρυσής Αυγής πάντα ήταν στο πλευρό του Κράτους, στήριζαν και στηρίζουν τους πολιτικούς θεσμούς του, δεν επιχειρούν σε καμία περίπτωση να καταστρέψουν τις θεμελιώδεις συνταγματικές, πολιτικές, οικονομικές δομές του, ήταν και είναι τα “πιστά σκυλιά” του Κεφαλαίου.
Είναι δηλ. τα “δικά τους παιδιά”, όπως έχω αναφερθεί ξανά.
Ο νόμος αυτός, ο 3251/2004, περιλάμβανε αρχικά, λόγω των σφοδρών πολιτικών και κοινωνικών αντιδράσεων και μια διάταξη, την 187Α,παράγραφος 8, η οποία παρείχε κάποιες στοιχειώδεις, έστω, εγγυήσεις για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των πολιτών, σύμφωνα με την οποία:
“Δεν συνιστά τρομοκρατική πράξη… η τέλεση ενός ή περισσοτέρων από τα εγκλήματα των προηγουμένων παραγράφων (δηλ. 187Α, παργρ.1), αν εκδηλώνεται ως προσπάθεια εγκαθίδρυσης δημοκρατικού πολιτεύματος ή διαφύλαξης ή αποκατάστασης αυτή ή αποσκοπεί στην άσκηση θεμελιώδους ατομική ή πολιτικής ή συνδικαλιστικής ελευθερίας ή αλλού προβλεπόμενου στο Σύνταγμα ή στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών”.
Φευ, όμως, ακόμα και αυτή η ανώδυνη διάταξη καταργήθηκε από 20/9/2010 με τον ν.3875/2010 “Κύρωση και εφαρμογή της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών κατά του Διεθνούς Οργανωμένου Εγκλήματος και των τριών Πρωτοκόλλων αυτής”.
Επιπρόσθετα με την ακραία παράγραφο 6 του 187Α εγκληματοποιείται η οποιαδήποτε και καθόλα νόμιμη δράση του όποιου δρα πολιτικά, αφού ποινικοποείται η “παροχή πληροφοριών για μελλοντική!!!αξιοποίηση προς τέλεση κακουργημάτων από τρομοκρατική οργάνωση, ή από μεμονωμένο τρομοκράτη”, καθώς και η οποιαδήποτε παροχή υλικής βοήθειας σε τρομοκρατική οργάνωση ή μεμονωμένο τρομοκράτη” άσχετα, αν δεν τελεσθεί ποτέ κανένα έγκλημα από αυτούς, ή έστω να έγινε η οποιαδήποτε προπαρασκευαστική πράξη..
Και έτσι, χωρίς καμία απολύτως αστική-θεσμική δικονομική διασφάλιση ο κάθε κατηγορούμενος/η είναι στην κυριολεξία έρμαιο στα χέρια διωκτικών/δικαστικών αρχών για κρίση και ποινική αντιμετώπιση αυθαίρετα, στη βάση ιδεολογικοπολιτικών, φρονηματικών αναφορών-εκτιμήσεων.
Οι διατάξεις αυτές βρήκαν και την πρακτική εφαρμογή τους αρχικά στην υπόθεση της Χίου, όταν ανευρέθη στρατιωτικός οπλισμός σε πλοίο έξω από την Χίο και συνελήφθησαν οι επιβαίνοντες Τούρκοι και Κούρδοι, αλλά και άλλοι Τούρκοι αγωνιστές στην πορεία, καθώς και οι έλληνες πλοιοκτήτες και καπετάνιος.
Όλοι διώχθηκαν στη βάση του άρθρ.187Α, παράγραφος 1, για τρομοκρατικές πράξεις δηλ., και τρεις από αυτούς στη βάση του άρθρου 187Α, παράγραφος 6, για υλική βοήθεια και παροχή πληροφοριών σε τρομοκρατική οργάνωση, όλοι δηλ, ως ατομικοί τρομοκράτες, χωρίς καν να ασκηθεί ποινική δίωξη για συγκρότηση και ένταξη σε τρομοκρατική οργάνωση, άρθρ.187Α,παρ.4.
Οι καταδίκες κινήθηκαν σε αυτό το νομικό πλαίσιο, δηλ. καταδίκη τρομοκρατικών πράξεων που διαπράχθηκαν από μεμονωμένα άτομα, πλην δύο, του γνωστού Ερκάν, που αθωώθηκε ομόφωνα και του Φεβγί Τεκίν, που δεν κρίθηκε αρκετό μόνον το στοιχείο του DNA, που ανευρέθη σε ρουκετοβόλο!!!
Μια “ευχάριστη” απόφαση, από μία πλευρά, η πρωτόδικη υπ΄αρ.1/2015 του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Μυτιλήνης, μια, που, ναι μεν καταδίκασε, πλην δύο, με το άρθρο 187Α, παρ.1 & 6, αφού είχε ανευρεθεί και βαρύς οπλισμός, για τον οποίον είχε αναληφθεί και η ευθύνη, αλλά επέβαλλε τις κατώτατες ποινές με μέγιστη τα 7 χρόνια.
Μια απόφαση που επικυρώθηκε, μόλις πρόσφατα, και από το δευτεροβάθμιο Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων Μυτιλήνης, που μείωσε τις ποινές και αθώωσε και άλλους δύο, επιπλέον, αγωνιστές, συνολικά 4.
Είναι λυπηρή, ενδεικτική και βεβαιωτική των παραπάνω αναλύσεων η απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Αθηνών, που έκρινε την υπόθεση Ρωμανού, Ντάλιου, Μιχαηλίδη, Πολίτη, Τσάκαλου επιβάλλοντας εξοντωτικές, εκδικητικές ποινές.
Μια δικανική κρίση στη βάση του φρονήματος, στη βάση των ιδεολογικοπολιτικών θεωρήσεων, στη βάση της κοσμοθεωρίας των κατηγορουμένων.
“είναι αναρχικοί και άρα τρομοκράτες”!
όπως και ο Δημήτρης Κουφοντίνας στερείτο, αρχικά,της άδειας επειδή ήταν αμετανόητος κομμουνιστής!
Επειδή όμως, τίποτα δεν έχει τελειώσει ακόμα και επειδή νέα Τρομονομοθετήματα είναι ante portas, που θα δώσουν την χαριστική βολή σε κάθε ελεύθερη άποψη, ιδέα, δράση, απλά και μόνον αντιθετική προς το κυρίαρχο καθεστώς, δεν μένει παρά, ο καθένας με τον τρόπο και από την πλευρά του, συγκλίνοντας όλοι/ες στην τελική, να υπερασπισθούμε κοινωνικά δικαιώματα και χώρους ελευθερίας, τα οποία με αίμα κατακτήθηκαν, με αίμα διατηρούνται και με αίμα τα παίρνεις πίσω.