https://www.efsyn.gr/ellada/koinonia/199148_pethane-o-hristos-tsigaridas
efsyn.gr
Σε ηλικία 80 ετών άφησε την τελευταία του πνοή ο Χρήστος Τσιγαρίδας, αγωνιστής της Αριστεράς και μέλος του Επαναστατικού Λαϊκού Αγώνα.
Ο Χρήστος Τσιγαρίδας κατά τη διάρκεια της δίκης των μελών του ΕΛΑ είχε αναλάβει την πολιτική ευθύνη για τις πράξεις της οργάνωσης για όσο καιρό ήταν ο ίδιος μέλος.
Η πολιτική κηδεία του Χρήστου Τσιγαρίδα θα γίνει την Πέμπτη 13 Ιουνίου.
Προσωπική πορεία
Στην απολογία του, τον Ιούλιο του 2004, ο Χρήστος Τσιγαρίδας περιγράφει την προσωπική του πορεία. Ακολουθεί ένα απόσπασμα απ’ όσα είπε στη δικαστική αίθουσα:
«Η μητέρα μου έζησε μέχρι τα 20 της χρόνια στην Ρωσία, στο Λένινγκραντ. Σπούδαζε Ιατρική, αλλά δεν πρόλαβε να τελειώσει. Οι μποσελβίκοι έπιασαν την γιαγιά μου να μαζεύει συνάλλαγμα, κατάσχεσαν τις επιχειρήσεις της οικογένειάς της και τους έδιωξαν. Δεν πρόλαβε να τελειώσει την Ιατρική, πρόλαβε όμως να γίνει κομμουνίστρια. Το 1938 παντρεύεται τον πατέρα μου. Το Οκτώβριο του 1939 γεννήθηκα εγώ. Ο πατέρας μου, όταν ήμουν μωρό, πηγαίνει στον Αλβανικό πόλεμο. Είναι από τους τελευταίους, αν όχι ο τελευταίος νεκρός του πολέμου. Το επιβεβαίωσα από ένα ένθετο της «Καθημερινής», που είχε λεπτομέρειες για όλους τους νεκρούς του Αλβανικού πολέμου. Η μητέρα μου για να αντιμετωπίσει την κατοχή πηγαίνει να ζήσει στο Μπιλέτσι (σημερινό Παλαιομονάστηρο), το χωριό του πατέρα μου, στον παππού μου. Το χωριό μου είναι ανταρτοχώρι. Εκεί η μητέρα μου γίνεται ο σύνδεσμος των ανταρτών. Όταν οι Γερμανοί επιτάσσουν ένα μέρος του αρχοντικού του παππού μου και εγκαθιστούν εκεί τον Αυστριακό γιατρό και την αποθήκη φαρμάκων τους, η μητέρα μου αντιλαμβάνεται ότι ο γιατρός είναι αντιναζιστής. Τον πείθει να βοηθήσει και η ροή φαρμακευτικού υλικού, ιδιαίτερα κινίνης, προς τους αντάρτες είναι σταθερή. Το 1945 επιστρέφουμε στην Αθήνα. Όμως ,κάθε Πάσχα, Χριστούγεννα, καλοκαίρι ξαναγυρίζουμε στο χωριό. Εκεί βλέπω γύρω μου και παρατηρώ καταστάσεις και γεγονότα. Πείνα -πραγματική πείνα- ανεργία, τον χωροφύλακα να ορίζει τη ζωή των ανθρώπων. Οι «χαρακτηρισμένοι» ούτε σαν εποχιακοί εργάτες δεν μπορούν να δουλέψουν. Νέοι με πανεπιστημιακά διπλώματα κάθονται στο καφενείο ή δουλεύουν στα χωράφια, αν έχουν. Προϋπόθεση για την αλλαγή της ζωής τους, οι δηλώσεις νομιμοφροσύνης. Κι όμως λίγοι λύγισαν. Όλα αυτά τα γεγονότα τα έβλεπα και παρ’ όλες τις εξηγήσεις της μητέρας μου δεν μπορούσα, δεν ήθελα πιθανά, να τα συνδυάσω σε ένα κεντρικό πολιτικό μήνυμα. Μέχρι που 17 χρονών συνέβη ένα γεγονός που με συγκλόνισε, με ξύπνησε, με συνειδητοποίησε και σημάδεψε τη ζωή μου. Καθόμουν στην πλατεία του χωριού, όταν με πλησίασε μια γυναίκα με δυο παιδιά. Κρατούσε ένα τετράδιο. Μου είπε: «Πάρτο, είσαι μορφωμένος, είσαι πρωτευουσιάνος, αξιοποίησέ το στην μνήμη του άνδρα μου». Ήταν η χήρα του δασκάλου του χωριού, που τον εκτέλεσαν, σε συνθήκες κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, γιατί αρνήθηκε να πει «Ζήτω η Αμερική, κάτω ο Κομμουνισμός». Ήταν ένα γράμμα που ξεχείλιζε από αγάπη για τα παιδιά του, τη γυναίκα του, την ανθρωπότητα. Τους εξηγούσε γιατί έπρεπε να πεθάνει για τις ιδέες του. Το νόημα αυτού του γράμματος, στο μέτρο των δυνατοτήτων μου, το αξιοποίησα στην προσωπική και πολιτική μου ζωή. Αυτό το γράμμα, που σφράγισε την προσωπικότητα και τη ζωή μου, αυτή η περήφανη στάση του δάσκαλου, που δεν ήταν ο μόνος, αλλά ένας ανάμεσα σε χιλιάδες κομμουνιστές που αντιμετώπισαν περήφανα το εκτελεστικό απόσπασμα, δίνει την κατ’ αρχήν απάντηση σε όσους αναρωτιούνται γιατί ανέλαβα την πολιτική ευθύνη της συμμετοχής μου στον ΕΛΑ, εγώ, ένας άνθρωπος 65 χρονών, όταν ο ανώνυμος κομμουνιστής 30 χρονών πέθαινε για να στηρίξει τις ιδέες του […]».
Το προφίλ του ΕΛΑ
Στην ίδια απολογία κάνει εκτενή αναφορά στη διαδρομή του ΕΛΑ:
«Ο ΕΛΑ ήταν μια επαναστατική κομμουνιστική οργάνωση, που έθεσε στον εαυτό του το καθήκον να συμβάλει στην ανάπτυξη του λαϊκού κινήματος για την επαναστατική αλλαγή της κοινωνίας. Το λαϊκό κίνημα είναι το ενιαίο σύνολο που αποτελούν από τη μια οι οργανωμένες πολιτικές δυνάμεις (κοινοβουλευτικές και εξωκοινοβουλευτικές) που προσπαθούν να το εκφράσουν και από την άλλη οι συγκεκριμένοι αγώνες που κάνουν οι εκμεταλλευόμενες τάξεις και στρώματα του πληθυσμού για να προωθήσουν τα συμφέροντά τους, σε αντίθεση και σύγκρουση με τα συμφέροντα της κυρίαρχης αστικής τάξης. Οι αστικές πολιτικές δυνάμεις, παρά τη φτηνή δημαγωγία και τις γενικολογίες τους, δεν προσπαθούν να εκφράσουν κάποια λαϊκά συμφέροντα. Εκφράζουν και εκπροσωπούν τα ίδια βασικά συμφέροντα. Όλες τους αποδέχονται το καθεστώς που υπάρχει και φροντίζουν πώς να το εξυπηρετήσουν καλύτερα. Οι διαφωνίες και οι καυγάδες τους πρέπει να υπάρχουν, για να μπορούν να εγκλωβίζουν και να χειραγωγούν το λαό, καλλιεργώντας του την ψευδαίσθηση ότι επιλέγοντας ανάμεσα στις διάφορες αστικές πολιτικές δυνάμεις, επιλέγει δήθεν ελεύθερα και αβίαστα, ανάλογα με τα συμφέροντά του. Σ’ αυτές τις δυνάμεις έχει προσχωρήσει και η επίσημη κοινοβουλευτική αριστερά, βαθαίνοντας τα ρεφορμιστικά της χαρακτηριστικά. Ο ρεφορμισμός είναι η έκφραση της ιδεολογικής κυριαρχίας της αστικής τάξης πάνω στο λαϊκό κίνημα και τις οργανωμένες δυνάμεις του. Η καθεστωτική Αριστερά διασπά την ενότητα στρατηγικών στόχων και τακτικής, ακολουθεί μια καθημερινή πρακτική που δεν εξυπηρετεί τη στρατηγική της επαναστατικής ανατροπής. Από επαναστατική σκοπιά το πρόβλημα δεν είναι πώς το ίδιο το σύστημα, με αγώνα μέσα στα πλαίσιά του, θα αλλάζει, θα βελτιώνεται σταδιακά και στο τέλος ίσως να αυτοκαταργηθεί. Το πρόβλημα είναι πώς το λαϊκό κίνημα και οι επαναστατικές του δυνάμεις, με αγώνες μέσα στο σύστημα (αναγκαστικά) και ενάντιά του, θα το ανατρέψουν, για να φέρουν την επαναστατική αλλαγή της κοινωνίας. Ο ΕΛΑ απέρριψε κατηγορηματικά τη θεωρία των σταδίων ως επαναστατική στρατηγική και τακτική. Είπε συγκεκριμένα: Το καπιταλιστικό καθεστώς θα το καταστρέψει, καταλαμβάνοντας την εξουσία, το ένοπλο λαϊκό και επαναστατικό κίνημα, που δημιουργείται και στηρίζεται στις εκμεταλλευόμενες και καταπιεζόμενες κοινωνικές τάξεις, που ζητάνε μια ριζική κοινωνική αλλαγή. Επαναστατική προοπτική του λαϊκού αγώνα στην Ελλάδα είναι η πλήρης και οριστική καταστροφή της καπιταλιστικής κοινωνίας και η οικοδόμηση μιας άλλης που να αντιστοιχεί στα συμφέροντα και τις επιθυμίες των εκμεταλλευόμενων και καταπιεζόμενων κοινωνικών τάξεων και στρωμάτων. Η σοσιαλιστική κοινωνία θα είναι αποτέλεσμα ενός νικηφόρου επαναστατικού αγώνα, που θα σκοπεύει σε δυο απόλυτα αλληλένδετους στόχους. Στην ανατροπή της οικονομικής βάσης και λειτουργίας του καπιταλισμού και στην καταστροφή της ιδεολογικής κυριαρχίας, που σημαίνει ριζικά αλλαγή όλων των κοινωνικών σχέσεων, του περιεχομένου και του τρόπου ζωής. Πριν από την κατάληψη της εξουσίας από το λαϊκό κίνημα, δεν υπάρχουν άλλα ενδιάμεσα ιστορικά στάδια της κοινωνικής εξέλιξης στην Ελλάδα. Οι κοινωνικές δυνάμεις και οι υλικές δυνατότητες για το πέρασμα στη σοσιαλιστική κοινωνία υπάρχουν ήδη από τώρα. Ο αγώνας διεξάγεται ενάντια στον καπιταλισμό-ιμπεριαλισμό σαν ένα πράγμα. Απέναντι στο αστικό κράτος, που είναι η απρόσωπη, μα τέλεια οργανωμένη έκφραση της καπιταλιστικής-ιμπεριαλιστικής κυριαρχίας, είναι αδιανόητη οποιαδήποτε επιτυχία ενός επαναστατικού αγώνα, χωρίς την αντίστοιχη οργάνωση του λαϊκού κινήματος, που θα αγωνιστεί για να πάρει την πολιτική εξουσία. Το ίδιο αδιανόητο είναι να περιμένει κανείς ότι κάποια στιγμή αυτό το κράτος θα παραδώσει την εξουσία του στο λαό ή ότι θα υποστεί τέτοιες «εσωτερικές αλλοιώσεις» από την «επίδραση» και «πίεση» του λαϊκού κινήματος, που θα καταρρεύσει από μόνο του. Η ελληνική και η παγκόσμια εμπειρία μας δείχνουν ότι δεν υπάρχει ούτε ένα παράδειγμα επαναστατικής κοινωνικής αλλαγής με ειρηνικό τρόπο. Η σύγκρουση για την ανατροπή του καθεστώτος θα είναι μακρόχρονη και βίαιη, δηλαδή επαναστατική. Θα γίνεται σε όλους τους χώρους, τους τομείς και τα επίπεδα της κοινωνικής ζωής, καθημερινά και με κάθε μορφή πάλης. Αυτό δεν σημαίνει φυσικά ότι η σύγκρουση θα ακολουθεί μια συνεχή και ανοδική πορεία, αλλά σημαίνει ότι κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες αδυναμίας ή υποχώρησης του λαϊκού κινήματος, δεν πρέπει να εγκαταλείπεται ευκαιριακά ο στόχος του αγώνα. Η επαναστατική διαδικασία και πρακτική είναι ο πιο σύντομος και ο λιγότερο αιματηρός δρόμος για το σοσιαλισμό. Λένε ότι η επανάσταση δημιουργεί θύματα. Και όμως, η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι τα πειράματα του ειρηνικού περάσματος και του εφησυχασμού οδηγούν στην καταστροφή και τη σφαγή.(Ας θυμηθούμε τη Χιλή) Κατά την κρίση του ΕΛΑ, στη σημερινή φάση ανάπτυξης του καπιταλισμού-ιμπεριαλισμού, που το λαϊκό κίνημα και οι επαναστατικές του δυνάμεις προωθούν και διεξάγουν τους αγώνες τους ενάντια σ’ αυτό το σύστημα, για την ανατροπή του, χωρίς την ανάγκη ειδικής «καθοδήγησης» από κανένα αποσκληρωμένο και δογματικό «κέντρο», αλλά με τη συνεχή σύνθεση των δυνάμεων και δυνατοτήτων τους, μέσα και στη διάρκεια του αγώνα, η προετοιμασία και η διεξαγωγή της επαναστατικής βίας και της ένοπλης πάλης δεν πρόκειται να είναι κάποιο τελικό στάδιο εξέγερσης. Μπορεί μόνο να περιλαμβάνει μέσα στην πορεία των αγώνων, επιμέρους λαϊκές εξεγέρσεις, λιγότερο ή περισσότερο οργανωμένες. Η προετοιμασία και άσκηση της επαναστατικής βίας πρέπει να γίνεται από την αρχή, να αποτελεί συνεχές καθήκον μέσα στον ταξικό πόλεμο, γιατί αυτό σημαίνει: α) Ότι η επαναστατική προοπτική δεν είναι μια αφηρημένη συνθηματολογία, αλλά εκφράζεται με την καθημερινή πρακτική των επαναστατικών δυνάμεων. β) Ότι η άσκηση της επαναστατικής βίας οξύνει τις κοινωνικές και πολιτικές αντιθέσεις και επιταχύνει την επαναστατική συνειδητοποίηση των δυνάμεων του λαϊκού κινήματος. γ) Δημιουργεί με την εξέλιξή της ένοπλες επαναστατικές δυνάμεις που προετοιμάζονται, δοκιμάζονται και συγκροτούνται μέσα στην ίδια τους την πρακτική. Για τον ΕΛΑ, οι στρατηγικές ανάγκες και η τακτική δεν ήταν παρά οι δυο όψεις του ίδιου νομίσματος. Έπρεπε επίσης να αποκατασταθεί η ενότητα ανάμεσα στις μορφές πάλης και στο περιεχόμενο και τον στόχο του αγώνα. Όσο για τις μορφές οργάνωσης ήταν σαφής: «Δεν μπορούμε να πιστεύουμε και να αγωνιζόμαστε για τον σοσιαλισμό και να ακολουθούμε μορφές και τρόπους οργάνωσης που να ενισχύουν την ιεραρχία και τον καπιταλιστικό καταμερισμό της εργασίας. Αντίθετα, πρέπει να εφαρμόζουμε τέτοιες οργανωτικές διαδικασίες που να τα χτυπούμε». Γι’ αυτό και στον ΕΛΑ δεν χωρούσαν αρχηγιλίκια και φωτισμένες καθοδηγήσεις. Ο ΕΛΑ δεν δημιούργησε ποτέ, κεντρική επιτροπή, κεντρικό συμβούλιο ή οποιοδήποτε άλλο καθοδηγητικό όργανο. Οργανωτικά εφάρμοζε πλήρως το μοντέλο της αυτονομίας. Μάλιστα, αυτή του η αντίληψη τον έφερε σε αντίθεση με άλλες οργανώσεις του επαναστατικού κινήματος. Θυμίζω μόνο την κριτική που έχει ασκήσει δημόσια, με προκήρυξή της, η «17η Νοέμβρη» σε αυτό το μοντέλο οργάνωσης και λειτουργίας του ΕΛΑ. Για τον ΕΛΑ η παράνομη οργάνωση και δουλειά, η παρανομία όπως είχε πολιτογραφηθεί στην παράδοση του κομμουνιστικού κινήματος, ήταν απαραίτητη, γιατί ο επαναστατικός αγώνας που έχει σαν στόχο του τη λαϊκή εξουσία και το σοσιαλισμό, δεν μπορεί, αν θέλει να είναι συνεπής με το περιεχόμενό του και να οδηγεί πραγματικά στο στόχο, να εφαρμόζει μόνο εκείνες τις συγκεκριμένες μορφές αγώνα και ενέργειες που είναι ανεκτές και παραδεκτές από την αστική νομιμότητα, που τις καθορίζει δηλαδή ο ίδιος ο ταξικός αντίπαλος. Η παρανομία επεκτείνεται σε όλους τους τομείς της πολιτικής δράσης και σε όλα τα επίπεδα οργάνωσης των δυνάμεων του λαϊκού κινήματος και είναι στήριγμα της ανοιχτής και «νόμιμης» πολιτικής δραστηριότητας».